MUTABAKAT KOMİTESİ BAŞVURULARI
28 Nisan 2023Mutabakat Komitesi Nedir?
5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanununa tabi odalar arasında veya bu odalar ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalar arasında üye kayıt zorunluluğu bakımından çıkacak anlaşmazlıkları çözümlemek üzere il ve ilçelerde mutabakat komiteleri kurulur. Bu komiteler anlaşmazlıkları, ilgili mevzuat çerçevesinde çözüme kavuştururlar.
Mutabakat komiteleri; anlaşmazlıkları çözümlemek üzere, İl ve ilçelerde mülkî amirin başkanlığında ya da görevlendireceği kişinin başkanlığında ilgili odaların ve birliğin birer temsilcisinden oluşur.
Başvuru Nasıl Yapılır?
Ticaret İl Müdürlüğüne şahsen gelerek, Posta yoluyla
Başvuru İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?
Esnaf-Tacir Ayrımı Mutabakat Komitesi Başvuru İşlemleri İçin;
1) Başvuru İçin İstenecek Belgeler;
İndirmek İçin TIKLAYINIZ.
2) Başvuru Dilekçesi;
A- Ticaret ve Sanayi Odasından , Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliğine geçmek için Başvuru Dilekçesi İndirmek İçin Tıklayın.
B- Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliğinden, Ticaret ve Sanayi Odasına geçmek için Başvuru Dilekçesi İndirmek için Tıklayın.
C- Her iki kuruluşa da kaydı olupta Ticaret ve Sanayi Odasına geçmek için Başvuru Dilekçesi İndirmek için Tıklayın.
D- Her iki kuruluşa da kaydı olupta Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliğine geçmek için Başvuru Dilekçesi İndirmek için Tıklayın.
Esnaf/Tacir Ayrımına İlişkin Kararlar Nasıl Alınır?
Mutabakat Komitesi toplantılarında; 5362 Sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu, 21.07.2007 tarih ve 26589 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2007/12362 sayılı Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayicinin Ayrımına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı, yürürlükteki Koordinasyon Kurulu Kararı ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili maddeleri ve Bakanlığımız talimatları çerçevesinde yürütülmektedir.
Karar Tebliğ Edildikten Sonra Ne Yapmalıyım?
Tebliğ edilen Mutabakat Komitesi kararında başvuru sahibinin talebi kabul olduysa; söz konusu karar ile kaydını sildirmek istediği odaya giderek kayıt sildirme işlemlerini tamamlaması gerekmektedir. Komite kararlarına karşı ilgililer tarafından on gün içinde yetkili Asliye Hukuk Mahkemesine itiraz edilebilir. Mahkemenin kararı kesindir. Kesinleşen mahkeme kararı üzerine ilgili sicil müdürlükleri kayıtlarında gerekli işlemi yapmak zorundadırlar.
Hem ticaret odasında hem de esnaf odasında kaydım var. Bir odadaki kaydımı sildirmek istiyorum, ne yapmalıyım?
Hem esnaf hem ticaret odasına kayıtlı olmak mevzuata uygun değildir. Bu kayıtlardan birini sildirmek için Ticaret İl Müdürlüğüne başvuruda bulunulması, mutabakat komitesi toplanmasının talep edilmesi ve kişinin esnaf mı tacir mi olduğunun belirlenerek ilgili oda kaydının silinmesi gerekir.
Esnaf ve tacir ayrımına ilişkin mutabakat komitelerinde başvuru sahibi şahısların hangi döneme ait yıllık alış, satış tutarları veya gayri safi hasılatı dikkate alınmalıdır?
Esnaf-tacir ayrımı konulu mutabakat komitesi kararlarında, karara konu şahsın biten yıl içerisindeki yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri safi iş hasılatının dikkate alınarak mevcut yılda yayımlanan hadler ile karşılaştırılması gerekmektedir. Örneğin, 2020 yılı içerisinde alınacak mutabakat komitesi kararlarında karara konu şahsın 2019 yılına ait yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri safi iş hasılatının 2020 yılında belirlenen hadler ile karşılaştırılması gerekmektedir.
Mutabakat komitesine konu kişi esnaf sayılma hadlerini aşmış ancak bu hadlerin altı katını aşmamış. Bu kişi ticaret odasından esnaf odasına aktarılabilir mi?
Ancak, esnaf ve sanatkar odasında hiç kaydı bulunmayan ve belirtilen limitleri aşan şahıslar söz konusu limitlerin altı katını aşmadıkları gerekçesiyle ticaret odasından esnaf odasına aktarılamazlar.
2007/12362 sayılı Esnaf ve Sanatkar ile Tacir ve Sanayicinin Ayrımına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararında düzenlenen “esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerinin altı katı” ifadesi dikkate alınırken nasıl bir hesaplama yapılacaktır?
1. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı 300.000 TL’yi veya satışlarının tutarı 420.000 TL’yi aşanlar;
2. Birinci bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşıp da bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı 150.000 TL’yi aşanlar;
3. 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı, işlerin birlikte yapılması halinde 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 300.000 TL’yi aşanlar;
2007/12362 sayılı Esnaf ve Sanatkar ile Tacir ve Sanayicinin Ayrımına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararının "Esnaf ve sanatkâr ile tacir ve sanayicinin ayrımı" başlıklı 1 inci maddesinin (a) bendine göre yukarıda verilen (1) ve (3) numaralı bentlerdeki nakdi limitlerin yarısı, (2) numaralı bentte yazılı nakdi limitin tamamı belirlenir:
1 numaralı bentte yazılı işleri yapanlardan yıllık alımlarının tutarı 150.000 TL'yi veya satışlarının tutarı 210.000 TL'yi,
2 numaralı bentte yazılı işleri yapanlardan bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı 150.000 TL'yi,
1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 150.000 TL'yi, aşmayanların esnaf ve sanatkar sayılması gerekir.
Altı katına bakılması gereken tutarlar bunlardır. Yani;
1 numaralı bent kapsamında faaliyet gösteren kişi için 150.000 TL veya 210.000 TL’nin 6 katı
2 numaralı bent kapsamında faaliyet gösteren kişi için 150.000 TL’nin 6 katı
3 numaralı bent kapsamında faaliyet gösteren kişi için 150.000 TL’nin 6 katı hesaplanır.
Mutabakat komitelerinde komite üyelerince karar alınırken karara konu şahısların (esnaf veya tacir) tercih hakkı var mıdır? Bu şahıslar da komite toplantısına davet edilmeli midir?
Mutabakat komitelerinde kayıtlı olunması gereken odaya dair kararlar komite temsilcileri tarafından oy çokluğu ile alınır. Bu durumda, şahısların tercih hakkı yoktur ve komiteye davet edilmezler. Ancak başvuru dilekçelerinde kayıtlı olmak istedikleri odaya dair beyanları karar verilirken komite üyelerince değerlendirmeye alınabilir.
Yalnızca, 5362 sayılı Kanunun Geçici 8 inci maddesi uyarınca, büyükşehir kapsamındaki iller dahilinde şahısların ilçe odasına mı yoksa il merkezindeki odaya mı kayıtlı olmak istediklerine dair tercih beyanlarının alınması zorunludur. Bu durumda, şahıslar komite toplantısına davet edilebilir veya yazılı beyanları talep edilir.
Mutabakat Komitelerinin Karar alırken dikkat etmesi gerektiği hususlar;
21.7.2007 tarihli ve 26589 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2007/12362 sayılı Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayicinin Ayrımına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararının 1 inci maddesinde;
"a) Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulunun tespit edeceği ve Resmî Gazete’de yayımlanacak esnaf ve sanatkâr meslek kollarına dahil olup, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedeni çalışmasına dayandıran ve kazancı tacir veya sanayici niteliğini kazandırmayacak miktarda olan, basit usulde vergilendirilenler ve işletme hesabına göre deftere tabi olanlar ile vergiden muaf bulunanlardan 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 177 nci maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (3) numaralı bentlerinde yer alan nakdi limitlerin yarısını, (2) numaralı bendinde yazılı nakdi limitin tamamını aşmayanların esnaf ve sanatkâr sayılmaları ile esnaf ve sanatkâr siciline ve dolayısıyla esnaf ve sanatkârlar odalarına kaydedilmeleri,
Ancak, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı iken, daha sonraki yıllarda yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri safi iş hasılatı, esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerini aşanların kendileri istemedikçe ticaret siciline ve dolayısıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalara kayıt için zorlanmaması, yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri safi iş hasılatı esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerinin altı katını aşanların ise kayıtlarının, esnaf ve sanatkâr sicili marifetiyle ticaret siciline aktarılması,
b) 213 sayılı Vergi Usul Kanununa istinaden birinci sınıf tacir sayılan ve bilanço esasına göre defter tutanlar ile işletme hesabına göre defter tutan ve bu Kararın (a) bendinde belirtilenlerin dışında kalanların tacir ve sanayici sayılmaları ile ticaret siciline ve dolayısıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin bünyesindeki odalara kaydedilmeleri, kararlaştırılmıştır."
hükmü yer almaktadır.
Buna göre; esnaf ve sanatkârlar sicilinde kayıtlı iken daha sonraki yıllarda esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerini aşanlar (bilanço usulüne göre defter tutsalar dahi) istekleri doğrultusunda esnaf ve sanatkârlar sicilinde kayıtlı kalabilecekleri gibi yine istekleri doğrultusunda ticaret siciline ve dolayısıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalara kayıt olabileceklerdir. Ancak esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerinin altı katını aşanların kayıtları, isteklerine bakılmaksızın esnaf ve sanatkâr sicili marifetiyle ticaret siciline aktarılacaktır.
Söz konusu düzenleme esnaf ve sanatkârlar sicilinde kayıtlı iken hadleri aşanlar için getirilmiştir. Dolayısıyla, her iki sicile kayıtlı olanlar bakımından önce ticaret siciline daha sonra esnaf ve sanatkârlar siciline kayıtlı olanlar için ya da sadece ticaret siciline kayıtlı olanlar için söz konusu düzenleme geçerli olmayıp bu durumdaki kişilerin esnaf ve sanatkar ya da tacir sayılmaları hususundaki kararların, 2007/12362 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 1 inci maddesinin (a) bendinin ilk cümlesi ile (b) bendi hükmü çerçevesinde verilmesi gerekmektedir.
Mutabakat komitesi kararlarında, tutulan defter bilgisine dikkat edilmesi, kişinin hem ticaret siciline hem de esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olduğu durumlarda önce hangi sicile kayıt olduğunun dikkate alınarak, kişi önce ticaret siciline kaydolmuş ve bilanço usulüne göre defter tutuyorsa tacir sayılması gerektiği, kişi önce ticaret siciline kaydolmuş ve işletme hesabı esasına göre defter tutuyorsa yıllık alış veya satış tutarları veya gayri safi iş hasılatının Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca belirlenen esnaf ve sanatkar sayılma hadlerini aştığı takdirde tacir sayılması gerektiği mütalaa edilmektedir.